Joaquín Palau, directeur van Arpa: "Boeken zijn in uitstekende gezondheid; ze zijn een onverslaanbare uitvinding."

Arpa editores werd negen jaar geleden in Barcelona opgericht toen vader Joaquín Palau en zoon Álvaro Palau Arvizu besloten hun droom van een eigen uitgeverij te verwezenlijken. Joaquín had jarenlang bij gerenommeerde uitgeverijen gewerkt, terwijl Álvaro politicologie in Parijs had gestudeerd. Deze verbintenis en deze kennis leidden tot de oprichting van Arpa, dat sindsdien titels uitgeeft in de geesteswetenschappen , sociale wetenschappen , psychologie en bedrijfskunde. Een jaar geleden lanceerde het een reeks universele klassiekers op het gebied van literatuur en denken.
Ze distribueren al een paar jaar in Argentinië en hun nieuwste boeken omvatten titels als El Enfermedad de las Ciudades (Het ongemak van de steden) van Jorge Dioni López en Enciclopedia crítica del género (Kritische encyclopedie van gender ). In dit interview met Clarín legt Joaquín Palau, een zelfverklaard liefhebber van Buenos Aires en het culturele leven, de uitdagingen uit van het runnen van zijn eigen uitgeverij en de voordelen van boeken, die hij omschrijft als een fantastische uitvinding.
Ze hebben al een zusteruitgeverij in Frankrijk opgericht , Nouvelle Editions Arpa, en hopen verder te groeien. "We zijn niet op zoek naar meer titels, maar naar betere boeken. Op het gebied van essays en de geesteswetenschappen in het algemeen moeten dingen heel goed geredigeerd en gepromoot worden ", aldus Palau.
–Arpa werd negen jaar geleden geboren als resultaat van een overeenkomst en de oprichting van een uitgeverij tussen mijn zoon en mij. Het is geen uitgeverij die een vader aan zijn zoon overdraagt of die een zoon van zijn vader erft, maar een die we samen hebben opgericht met twee zeer duidelijke en, naar mijn mening, complementaire professionele profielen. Ik kom uit een levenslange uitgeversachtergrond; ik heb 15 jaar bij Planeta gewerkt, waarvan zeven als directeur van Destino, en ik was tevens algemeen directeur van de RBA-groep. En Álvaro Palau, mijn zoon, heeft een diploma politieke wetenschappen in Parijs. Op een gegeven moment, door een zekere vermoeidheid van ons beiden om zeer verschillende redenen, besloten we te proberen een droom die we al jaren koesterden te verwezenlijken: een uitgeverij oprichten. Die heet Arpa omdat het de eerste lettergrepen van onze achternamen zijn: Arvizu, naar de achternaam van mijn zoon, en Palau, naar de mijne. We hebben de volgorde echter omgedraaid.
–Het is ook een muziekinstrument.
– Ja, natuurlijk. Arpa werd geboren met enige terughoudendheid in de sector, omdat de markt zeer volwassen was, maar we hadden aanzienlijke concurrentievoordelen, zoals ervaring, contacten met vele auteurs en de Spaanse pers, en een zekere mate van ervaring aan beide kanten, van Álvaro en mij, op het gebied van de geestes- en sociale wetenschappen. We voelden ons dus in staat om aan dit avontuur te beginnen. Vier jaar na de oprichting, door de coronapandemie, groeide de boekverkoop enorm, wat een gelukkige impuls was in de dramatische situatie, en daarna hebben we ons beetje bij beetje geconsolideerd. Het is niet gemakkelijk om met een vader samen te werken, en het is niet gemakkelijk om met een zoon samen te werken, laat staan als ze zichzelf allebei als zeer slim en mannelijk beschouwen. Maar het is gelukt. We hebben geleerd toe te geven wanneer dat nodig was en dingen goed te bespreken, en ik denk dat het nu een succesvol project is in Spanje, voornamelijk geleid door Álvaro Palau.
–Hoe ziet uw catalogus eruit en wat vindt u van de titels die u uitgeeft?
–De belangrijkste studierichtingen zijn zonder twijfel de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen in het essaygenre. We zijn ook erg geïnteresseerd in psychologie. Een groot verschil tussen mijn generatie en die van mijn zoon is, naast vele andere dingen, de veranderende perceptie die we van psychologie hadden en nog steeds hebben. In mijn tijd, toen ik jong was, werd iedereen die naar een psycholoog ging, beschouwd als een probleemkind. Tegenwoordig, in de generatie van mijn kinderen, is iedereen die niet naar een psycholoog gaat een probleemkind.
–Psychologie maakt tegenwoordig deel uit van de algehele gezondheidszorg. Het is net zoiets als naar de huisarts gaan, toch?
– Absoluut, daar zetten we ons voor in, dat wil zeggen, om te begrijpen dat psychologie cultuur is. We ontwikkelen ook een reeks zakelijke boeken, omdat we die waarderen en omdat Álvaro daar een expert in is, met een sterke focus op Engelstalige boeken. En we werken al enthousiast aan een reeks universele klassiekers. We weten dat er veel concurrentie is, maar als er concurrentie is, is dat omdat het werkt. Onze uitdaging is om, voor zover mogelijk, vernieuwde en bijgewerkte edities van universele klassiekers te produceren, zowel fictie als non-fictie. We streven ernaar een optimale leeservaring te bieden, iets dat van invloed is op de typografie, de verpakking, het ontwerp, de inleidingen en natuurlijk de vertalingen, want vertalingen verouderen ook; om de paar jaar is het zinvol om ze te actualiseren, en daar werken we aan.
Joaquín Palau, eigenaar van Arpa Editores met zijn zoon. Foto: beleefdheid.
–Denk je dat dit een goede tijd is voor literatuur in deze hyperverbonden wereld waarin we leven?
–De uitgeverijsector groeit. Lezen groeit, hoewel dat van regio tot regio verschilt. Zo groeit de kinder- en jeugdliteratuur al jaren, maar het gebeurt nog steeds dat jongens en meisjes na een bepaalde leeftijd stoppen met lezen of minder lezen, en na een paar jaar hervatten sommigen de leesgewoonte. Ik herinner me dat ik 30 jaar geleden in Buenos Aires was op het Wereldcongres van Uitgevers, en ik herinner me dat de sector doodsbang was omdat het leek alsof boeken zouden verdwijnen, en weet je wat de dreiging was? De cd-rom! Die hield vijf jaar na zijn ontstaan op te bestaan. Boeken zijn in ijzersterke staat; ze zijn een onverslaanbare uitvinding. In 500 jaar zijn ze eigenlijk weinig veranderd. Je pakt een boek van 300 jaar geleden en het is duidelijk veranderd, net als alles. Kleding is ook veranderd, maar broeken zijn nog steeds broeken, zowel toen als nu. Een boek is precies hetzelfde: goed gedrukt, goed geredigeerd, en uiteraard met een geleidelijke verbetering van de leeservaring. Ik zou zeggen dat het boek nog steeds een groot aanzien heeft en dat alleen het boek dat prestige heeft verdiend.
– Is er een explosie van non-fictie geweest?
–Ik denk dat non-fictie al decennialang gestaag groeit. Tegenwoordig is er in Spanje bijvoorbeeld geen zichzelf respecterende chef-kok die geen boek heeft gepubliceerd; dat kan op veel beroepen worden toegepast. Dat was vroeger niet zo.
–Een van de boeken die naar Argentinië komt, is het boek van Jorge Dioni López, The Discomfort in Cities …
– Ja, Jorge is een buitengewone essayist, geboren als een groot essayist in Arpa, dat is de waarheid. Tegenwoordig is hij een referentie op dit gebied. Hij analyseert, vanuit een Spaans maar inmiddels bijna universeel perspectief, de economische en sociale dynamiek die een ernstige impact heeft op de stedelijke huisvesting. Ze verdrijven twee belangrijke groepen uit de steden: jongeren en ouderen. Na de vastgoedbubbel van 2008 zijn half afgebouwde of reeds gebouwde huizen, of huizen met mislukte hypotheken, waarvan er veel in handen waren van nationale banken, voor vier euro in handen van investeringsfondsen terechtgekomen. In plaats van het woningprobleem op te lossen, hebben ze het alleen maar verergerd door de verkoop van appartementen voor toeristen en de stijgende huren te promoten. Dit betekent bijvoorbeeld dat veel ouderen deze huurverhogingen niet kunnen betalen. En jongeren, met de huidige salarissen, vinden het moeilijk om een eigen appartement of een project voor een eigen appartement te bezitten, en dit creëert op zijn beurt een groter probleem: veel jongeren wonen samen. Welke gevolgen heeft dit? Het gebrek aan nieuwe gezinnen, wat een grap lijkt, is op de middellange termijn zeer ernstig. Dit boek, dat een bestseller was in Spanje, is gebaseerd op zijn debuut, La España de las piscinas (Het Spanje van de zwembaden), een meesterlijke tekst die door de boekhandelaren in Madrid werd beschouwd als het beste essay van het jaar in Spanje in 2023.
–Helpt het boek ons om na te denken?
–Denken is niet makkelijk, of je nu leest of niet, maar ik zou zeggen ja, het helpt. Maar boeken moeten leren samen te leven met vele andere bronnen van kennis. Ik heb een zoon die veel leest en een zoon die niet veel leest – ik bedoel conventioneel lezen – maar die extreem gecultiveerd is omdat hij op een andere manier leest, via andere middelen: via sociale media bijvoorbeeld. Als je een groot expert wilt worden op het gebied van Petrarca, moet je misschien hard werken met meer literaire bronnen, met meer kennisbronnen dan die, maar ik zou zeggen dat goed beheerde sociale media je tegenwoordig in staat stellen om veel te leren, bijna alles. Ik denk dat leren denken, om helder te zijn, niet alleen aan boeken is voorbehouden; dat geef ik toe. Er zijn veel mensen die veel lezen en net zo slecht blijven, oké? Boeken maken je soms verfijnd slecht als je slecht bent, maar als je een goed mens bent, maken ze je verfijnd goed, en dat is het grote geschenk van lezen en literatuur.
–Ik dacht bijvoorbeeld aan de Lutherse Reformatie, die streed voor de individuele leespraktijk, voor de vrije interpretatie van het goddelijke woord en wat de leespraktijk impliceert voor de rede en het denken.
–Ja, een boek vereist concentratie, sterker nog, daarom zitten er hoofdstukken in boeken, zodat je kunt uitrusten. Ik zou zeggen dat je mentaal helder kunt zijn – het is tegenwoordig in de mode om over kritisch denken te praten, hoewel het een wat afgezaagde uitdrukking is; ik zou zeggen mentale helderheid, mentale rijkdom – zonder te lezen. Boeken zijn ook essentieel om een geweldige tijd te hebben, om plezier te hebben. Om je andere werelden voor te stellen. Mijn dochter vertelde me ooit iets wat ik grappig vond omdat ze het spontaan zei. Ik heb een familie die dol is op reizen. Terwijl ik, en daarin lijk ik tenminste op Immanuel Kant, er niet zo van houd. Ik blijf thuis bij mijn wereld, bij mijn gedichten en mijn boeken. Toen zei mijn dochter op een dag tegen me: 'Natuurlijk, je reist vanaf je tafel, pap.' En dat is helemaal waar. Ik geloof dat literatuur, in al haar genres, je in staat stelt om overal ter wereld te zijn waar je je maar wilt voorstellen.
- Hij behaalde een graad in zuivere filosofie aan de Autonome Universiteit van Barcelona.
- Gedurende zijn ruim veertig jaar durende ervaring in de uitgeverijsector was hij algemeen directeur van RBA Libros en redactioneel en non-fictiedirecteur voor uitgeverijen als Destino, Grup 62 en Planeta.
- In 2015 richtte hij samen met zijn zoon Álvaro uitgeverij Arpa op, zijn levenslange droom. Tegenwoordig is hij mede-eigenaar van Arpa en leest en redigeert hij non-stop.
Clarin